Vertalingen
Vertalers
Onder vertalen verstaat men het omzetten van een geschreven tekst vanuit een brontaal naar een doeltaal. Meestal worden voor vertalingen native speakers ingeschakeld die naar hun eigen moedertaal vertalen. Die beheersen ze al van kindsbeen af waardoor een volledig correcte vertaling gegarandeerd wordt. Daarnaast kunnen ze ook beter nuances aanbrengen en andere valkuilen vermijden. Maar uiteraard is er ook een grondige kennis van de brontaal en -cultuur nodig. Het mondeling vertalen van gesproken teksten gebeurt daarentegen door een tolk.
Wat is belangrijk bij vertalingen?
Tijdens het vertalen moet je steeds je doelgroep, medium en schrijfstijl voor ogen houden. Zo moet je weten voor welk publiek je schrijft en wanneer zij extra uitleg nodig hebben. Bij ondertiteling moet je omwille van de beperkte ruimte vaak net informatie weglaten. En de stijl van een tekst verschilt behoorlijk tussen literaire vertalingen en wetenschappelijke vertalingen.
Je moet de brontekst zo correct mogelijk weergeven, zonder daarbij culturele verschillen uit het oog te verliezen. Sommige woorden of connotaties kan je nu eenmaal niet letterlijk vertalen. Om hetzelfde concept op te roepen, geef je dan best een kleine omschrijving weer. Sommige termen kun je zelfs beter in de oorspronkelijke taal laten staan.
Bij poëzie, beeldspraak en woordspelingen ligt het vertalen wat moeilijker. Poëzie steunt volledig op rijmwoorden en ritme. Het is dus quasi onmogelijk om bij vertalingen de inhoud niet te veranderen. De oorspronkelijke letterlijke betekenis gaat hierdoor wellicht wel wat verloren. Ook het letterlijk vertalen van zegswijzen en spreekwoorden is meestal niet wenselijk. En met woordspelingen en beeldspraak moet evenzeer voorzichtig worden omgesprongen. Zelfs bij het creëren van namen van personages is men vaak erg vindingrijk met taal. Vertalen wordt bemoeilijkt doordat woordspelingen vaak zo eigen zijn aan een specifieke taal of cultuur. Het is dan ook een hele kunst om de sfeer en humor correct mee te vertalen.
Vertalingen en technologie
Omwille van alle deze specifiek problemen is vertalen dus een hele klus. Al zijn er dankzij de technologische vooruitgang wel wat hulpmiddelen voor handen om je verder te helpen. Tegenwoordig laten zelfs vertaalbureaus zich steeds meer ondersteunen door gespecialiseerde vertaaltools. Maar hun technologie valt niet te vergelijken met de gratis online vertaalmachines van dubieuze kwaliteit. Het dus zeker het overwegen waard om voor je volgende vertaling een professional in te schakelen.